Bir Strateji: Ultraöğrenme
Unsplash
Scott Young'ın Ultraöğrenme kitabı 21. yüzyılın en değerli becerilerinden biri olan hızlı öğrenmeyi öğretiyor diyebiliriz. Kitap bildiğim kadarıyla henüz Türkçe’ye çevrilmedi. İçerik 304 sahife ama o kadar fazla detaya girilmeyebilirmiş.
Yazar, başardığı birkaç mesele üzerinden geliştirdiği (birçoğu bilinen yöntemler ama kendine göre bazı yorumlar katmış) metodları bir kitap haline getirmiş.
Scott, 2012 yılında, 12 iki ayda ve 2.000 dolardan az bir ücretle, kendi kendine yönelik eğitim projesini yürüterek, MIT bilgisayar bilimi mezunlarının dört yıllık lisans programlarının sonunda geçmeleri gereken aynı final sınavlarını geçebilecek kadar iyi kodlamayı öğreniyor. Ve 4 farklı dil öğrenmeyide başarabiliyor.
Yazar, şunları vaat ediyor:
Kariyerinizi hızlandırmanıza ve yeni fırsatlardan yararlanmanıza yardımcı olacaktır.
Kendi benlik kavramınızı değiştirerek potansiyelinizi gerçekleştirmenize ve kendinizle ilgili sınırlayıcı inançların üstesinden gelmenize yardımcı olacaktır.
Ultralearning ile üniversite harçlarının ezici yüküyle karşı karşıya kalmazsınız.
Ultralearning ayrıca profesyonellerin güncel kalabilmek için yeni becerilere ihtiyaç duyduğu değişen bir dünyayla başa çıkmanıza yardımcı olacaktır
Young bu noktada 9 temel ilke üzerinde duruyor. ‘Bunlarda ustalaşırsanız, aklınıza koyduğunuz her şeyi öğrenebilirsiniz’ diyor. Bazı yöntemleri uzun yıllardır birçoğumuz kullandığı ve fayda gördüğü için bütüncül olarak kitaptaki önemli noktaları sizlerlede paylaşmak istedim.
İlk olarak ana başlık ve alt başlıklar olarak sıralayıp, sonrasında detayları ekleyeceğim.
Ultra Öğrenmenin Önemi
Ultra öğrenme, profesyonel olarak rekabetçi kalmak için önemlidir.
Teknolojiye uyum sağlamak ve becerileri geliştirmek için sürekli eğitim gereklidir.
Karma becerilere sahip olmak, yeni profesyonel ortamda en çok arzu edilen özelliklerden biridir.
Metal Learning (Öğrenmeyi Öğrenme)
Metal learning, bilgiyi rastgele özümsemek yerine yapılandırılmış bir şekilde öğrenmeyi ifade eder.
Büyük resmi görmek ve bilginin nasıl yapılandırıldığını anlamak önemlidir.
Konuyu üç kategoriye ayırmak: anlaşılması gerekenler, ezberlenmesi gerekenler ve yapılması gerekenler.
Doğrudanlık İlkesi
Doğrudanlık ilkesi, bilgiyi onu kullanacağınız duruma veya ortama mümkün olduğunca yakın bir şekilde öğrenmeyi ifade eder.
Bir dil öğrenmenin en etkili yolu o dili konuşmaktır.
Kodlama öğrenmenin en etkili yolu direkt kod yazmaya çalışmaktır.
Delme Prensibi
Delme prensibi, en zayıf noktanı saldırmak ve zorlandığınız şeye odaklanmak anlamına gelir.
Anlamadığınız şeyleri yazmak ve araştırıp öğrenmek önemlidir.
Sürekli olarak zorlandığınız konular üzerinde çalışmak ve pratik yapmak gereklidir.
Hız Yükselticisi
Hız yükselticisi, öğrenme sürecinde size hız kazandıracak olan bilgi ve becerileri ifade eder.
Örneğin, muhasebenin ilkelerini öğrenmek ve Excel formüllerini uygulamak.
Hız kazandırıcı bilgiler, öğrenme sürecini kolaylaştırır ve hızlandırır.
Odaklanma Düzeyinizi Ayarlayın
Odaklanma, öğrenme sürecinin önemli bir parçasıdır.
5 dakika kuralı ve Pomodoro tekniği gibi yöntemler odaklanmayı artırabilir.
Dikkat dağıtıcıları ortadan kaldırmak ve çalışma ortamını düzenlemek önemlidir.
Otomatik Pilot Modu
Otomatik pilot moduna geçmek, öğrenme sürecinde rutine bağlamayı ifade eder.
Rutine bağlamak, yeni bilgileri akılda tutma olasılığını azaltır.
Öğrenme araçları ve kategoriler arasında kasıtlı olarak geçiş yapmak gereklidir.
Zihinsel Enerji ve Uyarılmışlık Seviyesi
Yüksek zihinsel enerji, dar bir odaklanma getirir ve tekrarlayan görevler için iyidir.
Sakin bir zihinsel uyarılma, geniş kapsamlı odaklanma için gereklidir.
Doğru türde odaklanmayı yaratmak, öğrenme sürecini kolaylaştırır.
Geri Çağırma Teknikleri
Geri çağırma, öğrenmenin kalıcılığı için önemlidir.
Hatırlamak, hafızayı zorlamak ve uzun vadeli öğrenmeyi artırır.
Öğrendiklerinizi test etmek, nöral bağlantıları güçlendirir.
Not Alma ve Detaylandırma
Okurken not almak ve notları detaylandırmak öğrenmeyi kolaylaştırır.
Basit terimler ve kelimeler kullanarak konuyu açıklamak önemlidir.
Öğrendiklerinizi bir çocuğa veya konuya tamamen yabancı olan birine açıklamak öğrenmeyi pekiştirir.
Kendinizi Test Etme
Kendinizi test etmek, öğrenme sürecinin önemli bir parçasıdır.
Bilgiyi test etmek veya uygulamayı test etmek öğrenmeyi pekiştirir.
Kendinizi zorlayarak nöral bağlantıları tam gaz çalıştırabilirsiniz.
Aralıklı Tekrar Yöntemi
Aralıklı tekrar, ezberleme sürecini kolaylaştırır ve kalıcılığı artırır.
Haftalık kelime kartları oluşturmak ve aralıklı olarak tekrar etmek önemlidir.
İlişkisiz kelimeleri çalışmak, hafızayı zorlar ve geliştirir.
Karmaşık Kavramlar ve Süreç Tekrarı
Karmaşık kavramları ve kilit süreçleri düzenli olarak tekrar etmek öğrenmeyi kolaylaştırır.
Süreci tekrarlamak, belirli bir sırayı izlemek ve nedenini anlamak önemlidir.
Süreci ezberlemek, öğrenmeyi pekiştirir.
Feyman Tekniği
Feyman tekniği, bilgiyi derinlemesine anlamak ve basitçe açıklamak üzerine kuruludur.
Neden soruları sormak ve bileşenleri anlamak öğrenmeyi pekiştirir.
Öğretmek, öğrenmek için güçlü bir araçtır ve tekrarın muhteşem bir yoludur.
DETAYLAR
Bu kısımda farklı maddelerinde yer aldığı detaylı bir ekleme olacak;
Young'ın önerdiği ilk eylem bir meta-öğrenme haritası oluşturmaktır.
Bu haritalar konunuzu üç kategoriye ayırmalıdır:
Kavramlar, gerçekler ve prosedürler.
Kavramlar, anlamanız gereken şeylerle ilgilidir.
Gerçekler, ezberlenmesi gerekenlerle ilgilidir.
Son olarak, prosedürler ne yapılması gerektiğiyle ilgilidir.
Nasıl öğreneceğinizi belirlemenin bir diğer en iyi yolu, benzer bir beceriyi daha önce edinmiş olan diğer kişileri araştırmaktır. Onların yaklaşımı bir ölçüt olarak kullanılabilir.
Odaklanmanızı geliştirmenin ilk zorluğu her zaman ilk etapta odaklanmak olacaktır. Yazar, beyninizi odaklandığınızı düşünmesi için kandırmanızı öneriyor.
Bir zamanlayıcı ayarlayın ve zamanlayıcı kapandığında çalışmayı bırakabileceğinize dair kendinize söz verin. Bu üç dakikanın sonunda çalışmaya devam etmek için gerekli ivmeyi kazandığınızı görebilirsiniz.
Pomodoro tekniği, bunun gibi zamanlayıcıları kullanmanın potansiyel olarak en etkili yoludur. Bu teknikte zamanlayıcıyı 20 dakikaya ayarlamanız gerekir. Bu 20 dakikadan sonra beş dakikalık bir mola verebilirsiniz. Moladan sonra, 20 dakika için başka bir zamanlayıcı ayarlayın ve tekrarlayın.
Son olarak, dikkat ve uyarılma düzeylerinizi izleyin ve bu düzeylere göre hangi görevle uğraşacağınıza karar verin. Örneğin, dar bir odaklanma ile yoğun hissediyorsanız, tekrarlayan bir görev seçmelisiniz. Tersine, geniş kapsamlı bir odaklanma ile rahatlamışsanız, yaratıcı bir görev seçmelisiniz.
Elit atletler, piyano dahileri ve başarılı ultra-öğrencilerin hepsi rekabet üstünlüklerini korumak için tekniklerini mükemmelleştirir. Young'ın doğrudan sonra alıştırma yaklaşımı olarak adlandırdığı yaklaşımı benimseyerek bir beceriyi uygulamaya başlayın.
Becerilerinize doğrudan bir yaklaşımla başlayın, böylece geliştirmeniz gereken alanları belirleyebilirsiniz. Ardından, geliştirmeniz gereken beceriler üzerinde alıştırma yapın ve alıştırma yapılması gereken daha fazla beceri fark edene kadar doğrudan alıştırmaya geri dönün.
İlk olarak, bir adımı izole ederek ve mükemmele ulaşana kadar tekrarlayarak zaman dilimi oluşturabilirsiniz. Ancak bu yaklaşımı yalnızca bir adımı tüm süreçten kolayca izole edebiliyorsanız benimseyebilirsiniz. Bunu yapamıyorsanız, bir beceriyi her zaman bilişsel bileşenlere ayırabilir ve bunları zaman dilimine ayırabilirsiniz. Alternatif olarak taklitçi yöntemini de kullanabilirsiniz. Geliştirmek istediğiniz alanda başarılı olan bir idol seçin ve onun yaklaşımlarını taklit edin.
Kendinizi test etmek genellikle bir beceriyi geri getirme yeteneğinizi geliştirmenin etkili bir yoludur. Young, hatırlama oranlarını artırmak için iki yöntem önermektedir.
İlk olarak, öğrenme materyallerinizi gözden geçirebilirsiniz. Özellikle, bu konuyu ilk çalıştığınızda kullandığınız materyallere geri dönün. Gerçekleri ve kavramları hafızadan hatırlama alternatifi önemli ölçüde daha etkilidir. Young, Purdue Üniversitesi'nde 2011 yılında yapılan ve hatırlamanın uzun süreli öğrenmenin kalıcılığı açısından çok daha etkili olduğunu ortaya koyan bir araştırmaya atıfta bulunuyor. Buna rağmen, çoğu öğrenci eski materyalleri gözden geçirmeye geri dönüyor.
Gözden geçirme ile ilgili sorun, bu kadar popüler bir teknik olmasının da aynı nedenidir. İçeriği gözden geçirdiğimizde, genellikle içeriği anlar ve tanırız. Dolayısıyla, o kavramı öğrendiğimizi varsayarız. Bu, öğrenmeye pasif bir yaklaşımdır ve hatalı bir öğrenme yargısıdır. Hatırlama genellikle daha zor olsa da, kısa vadedeki bu mücadele uzun vadede hatırlamanıza yardımcı olur. Geri çağırma arzu edilen bir zorluk seviyesi sunar.
Aşağıda, öğrenmenizi geliştirmek için kullanabileceğiniz geri çağırma yaklaşımları yer almaktadır:
Hatırlayabildiğiniz her şeyi yazmak için kendinizi test edin veya kendinize meydan okuyun.
Okurken not almaktan kaçının. Bunun yerine, sizi bilgiye ulaşmaya sevk edecek sorular sorun.
Kendinize öğrendiğiniz her şeyi test edecek bir görev belirleyin.
Young, elde tutmanın ne kadar etkili olabileceğine dair dikkate değer bir örnek sunuyor.
Nigel Richards 2015 yılında Dünya Fransızca Scrabble Şampiyonasını kazandı. Dikkat çekici olan şey ise Fransızca bilmemesiydi. Scrabble tarafından onaylanan 386.000 Fransızca kelimeye rağmen Richards bu kelimeleri hafızasına kaydederek kazanabildi. Bu, ultra öğrenmenin mükemmel bir örneğidir.
Oldukça etkili olabilmek için önemli bilgileri hafızanıza kaydetmeniz gerekecektir. Bununla birlikte, her şeyi bir anda hafızanıza kaydetmeyin. Bunun yerine, tıka basa doldurmaktan kaçının ve ezberleme seanslarınızı aralıklı yapın ki bilgileri uzun süreli hatırlayabilesiniz. Yani, bilgileri ezberlemek için haftada birkaç gün zaman ayırın.
Aralıklı tekrar, bilgi öğrenmek için potansiyel olarak en etkili tekniktir. (Bir bültende bu konuya temas etmiştim. Okunan bir kitap veya birkaç makale üzerinde çalışmak ve özetleri sık sık tekrar etmek gerekiyor. Okuyup geçmek değil, üzerinde çalışmak… Eğer bir kitap sürekli okunup geçilecek ise o kitap 4-5 kez okumak gerekiyor. Aksi halde okunan kitap, ayrılan zaman israftan fazlası olmuyor.)
Ayrı bilgi parçaları hakkındaki bilginizi rastgele bir şekilde test edin. Bir konuyu kolayca hatırlayabiliyorsanız, tekrar programınızda daha geriye itebilirsiniz. Öte yandan, zorlandığınız konuyu daha erken gözden geçirmelisiniz. Bilgiyi zor olduğu halde akılda tutmaya çalışmak daha güçlü uzun süreli hafızalar yaratacaktır.
Young, sezgi meselesine de temas ediyor ve sezgi için gerekli bilgiyi edinmenizi hızlandırmak adına çeşitli yollar sunuyor:
Aptalca sorular sorun çünkü bunlar sezgilerinizi geliştirmek için gereken güçlü temeli oluşturmanızı sağlayacaktır.
Kendinizi, konuyu daha derinlemesine kavramanıza yol açabilecek zorlu öğrenme deneyimlerine zorlayın. Bu nedenle, zorluklardan asla kaçmayın veya kestirme yollara sapmayın. Her zaman bir sorun için daha kapsamlı bir çözüm seçin.
İşler zorlaştığında pes etmeyin. Bunun yerine, kendinize seçtiğiniz bir süre boyunca zorluğun üstesinden gelmeye çalışmanız gerektiğini söyleyeceğiniz bir mücadele zamanlayıcısı uygulayın.
Son olarak, konunuza ilişkin anlayışınızı geliştirmeye çalışın. Ayrıca, yaygın kavram ve teorileri sorgulamanıza olanak tanıyan bir anlayış düzeyi geliştirmelisiniz.
Young bu son ilke için Vincent Van Gogh'u örnek olarak kullanır. Van Gogh, sanat okulunu bırakmış ve sürekli olarak dikkat çekici olmayan bir ressam olarak tanımlanmış biriydi. Bugün ise gelmiş geçmiş en büyük sanatçılardan biri olarak kabul ediliyor. Bu başarıyı sürekli deneyler yaparak elde etti. Kendine özgü sanat tarzı ilk yıllarından itibaren önemli ölçüde değişti. Kendine özgü estetiğini hemen yakalayamadı. Bu nedenle Young, deneyselliği ultra öğrenmenin gizli bileşeni olarak tanımlıyor.
Deney yapmak için benimseyebileceğiniz ilk yaklaşım kopyalamak ve sonra yeni birşey meydana getirmektir. Bir başkasının çalışmasını taklit edin ve daha sonra bunu kendi fikirlerinizi test etmek için kullanın. Deneylerinizin verimliliğini artırmanın bir yolu da yaratıcılığınıza sınırlar koymaktır. Katı sınırlar içinde çalışmak sizi normalde asla denemeyeceğiniz bir süreci denemeye zorlayabilir.
Kaynaklar:
Scott Young - Ultralearning - StoryShots - Summaries - Dan Silvestre
